یکی از مریدان حسن بصری؛ عارف بزرگ؛ در بستر مرگ استاد از او پرسید :

مولای من! استاد شما که بود؟

حسن بصری پاسخ داد :

صدها استاد داشته‌ام و نام بردنشان ماه ها و سال ها طول می کشد و باز هم شاید برخی را از قلم بیندازم.

کدام استاد تاثیر بیشتری بر شما گذاشته است؟

حسن کمی اندیشید و بعد گفت: در واقع مهمترین امور را سه نفر به من آموختند.

اول

اولین استادم یک دزد بود! در بیابان گم شدم و شب دیر هنگام به خانه رسیدم. کلیدم را پیش همسایه گذاشته بودم و نمی خواستم آن موقع شب بیدارش کنم. سرانجام به مردی برخوردم، از او کمک خواستم، و او در چشم بر هم زدنی، در خانه را باز کرد. حیرت کردم و از او خواستم این کار را به من بیاموزد. گفت کارش دزدی است، اما آن اندازه سپاسگزارش بودم که دعوت کردم شب در خانه ام بماند.

یک ماه نزد من ماند. هر شب از خانه بیرون می‌رفت و می گفت : می روم سر کار؛ به راز و نیازت ادامه بده و برای من هم دعا کن و وقتی بر می گشت، می پرسیدم چیزی بدست آورده یا نه ... با بی تفاوتی پاسخ می داد : «امشب چیزی گیرم نیامد. اما انشا ء الله فردا دوباره سعی می کنم. »

مردی راضی بود و هرگز او را افسرده ی ناکامی ندیدم. از آن پس، هر گاه مراقبه می کردم و هیچ اتفاقی نمی افتاد و هیچ ارتباطی با خدا برقرار نمی شد، به یاد جملات آن دزد می افتادم :امشب چیزی گیرم نیامد، اما انشا ءالله، فردا دوباره سعی می کنم، و این جمله، به من توان ادامه راه را می داد.

دوم

استاد دوم سگی بود. می خواستم از رودخانه آب بنوشم، که آن سگ از راه رسید. او هم تشنه بود. اما هر بار به آب می رسید، سگ دیگری را در آب می دید؛ که البته چیزی نبود جز بازتاب تصویر خودش در آب ... سگ می ترسید، عقب می کشید، پارس می کرد.

همه کار می کرد تا از برخورد با آن سگ دیگر اجتناب کند. اما هیچ اتفاقی نمی افتاد. سرانجام، به خاطر تشنگی بیش از حد، تصمیم گرفت با این مشکل روبرو شود و خود را به داخل آب انداخت؛ و در همین لحظه، تصویر سگ دیگر محو شد.

سوم

استاد سوم من دختر بچه ای بود با شمع روشنی در دست. به طرف مسجد می‌رفت. پرسیدم: خودت این شمع را روشن کرده ای؟ دخترک گفت: بله. برای اینکه به او درسی بیاموزم، گفتم :دخترم، قبل از اینکه روشنش کنی، خاموش بود، می‌دانی شعله از کجا آمد؟

دخترک خندید، شمع را خاموش کرد و از من پرسید: جناب! می‌توانید بگویید شعله ای که الآن اینجا بود، کجا رفت؟

در آن لحظه بود که فهمیدم چقدر ابله بوده‌ام! کی شعله خرد را روشن می‌کند؟ شعله کجا می‌رود؟ فهمیدم که انسان هم مانند آن شمع، در لحظات خاصی آن شعله مقدس را در قلبش دارد، اما هرگز نمی‌داند چگونه روشن می‌شود و از کجا می‌آید.

از آن به بعد، تصمیم گرفتم با همه پدیده‌ها و موجودات پیرامونم ارتباط برقرار کنم؛ با ابرها، درخت‌ها، رودها و جنگل‌ها، مردها و زن‌ها. در زندگی‌ام هزاران استاد داشته‌ام. همیشه اعتماد کرده‌ام، که آن شعله، هر وقت از او بخواهم، روشن می‌شود؛ من شاگرد زندگی بوده‌ام و هنوز هم هستم.

آموختم که از چیز های بسیار ساده و بسیار نا منتظره بیاموزم، مثل قصه‌هایی که پدران و مادران برای فرزندان خود می‌گویند.